Jak już wspomniałam w poprzednim poście, jeśli przedsiębiorca sam nie powołał zarządcy i nie zgłosił tego powołania do CEIDG, w ciągu 2 miesięcy od jego śmierci zarządcę sukcesyjnego mogą powołać osoby uprawnione. 

Jako osoby uprawnione w rozumieniu ustawy o zarządzenie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej powołać zarządcę mogą:

– małżonek przedsiębiorcy, który ma udział w przedsiębiorstwie w spadku
– spadkobierca ustawowy, który przyjął spadek
– jeśli ogłoszono testament – spadkobierca testamentowy, który przyjął spadek albo zapisobiorca windykacyjny, jeśli zapis obejmował przedsiębiorstwo
– po stwierdzeniu nabycia spadku – osoba, która spadek nabyła.

Często zdarza się, iż spadek zostaje nabyty przez kilka osób. Z przepisów kodeksu cywilnego wynika, że jeżeli do spadku dojdzie więcej niż jedna osoba, między współspadkobiercami powstaje wspólność praw i obowiązków spadkowych. Istnieje ona do chwili dokonania działu spadku. Podmiotami poszczególnych praw i obowiązków spadkowych stają się w częściach wynikających z ustawy lub testamentu poszczególni współspadkobiercy i stosujemy tutaj odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, zgodnie z art. 1035 k.c.

Wracając do tematu, jeżeli do powołania zarządcy sukcesyjnego jest kilku uprawnionych, konieczna jest zgoda osób posiadających łącznie udział większy niż 85/100 w przedsiębiorstwie w spadku.
Powołanie zarządcy po śmierci przedsiębiorcy i inne związane z tym oświadczenia należy złożyć przed notariuszem. Inaczej będą nieważne. Notariusz po powołaniu zarządcy składa informację do CEIDG i dopiero w tym momencie następuje ustanowienie zarządcy sukcesyjnego oraz pełnienie przez niego funkcji.

Wskazana powyżej osoba uprawniona składa przed notariuszem oświadczenie o przysługującym jej udziale w przedsiębiorstwie w spadku oraz znanych jej innych osobach, którym przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, a jeżeli nie doszło jeszcze do uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku (zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia) także oświadczenia o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi oraz znanych testamentach spadkodawcy lub braku takich testamentów, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Ponadto, osoba powołana na zarządcę sukcesyjnego składa przed notariuszem oświadczenie o braku prawomocnie orzeczonych wobec niej:
– zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 373 Prawa upadłościowego
– środka karnego albo środka zabezpieczającego w postaci zakazu prowadzenia działalności gospodarczej,
pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Ustanowienie zarządcy sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy wymaga wizyty u notariusza

Szczegółowe rozwiązania przewidziane przez ustawę

Jak już zaznaczono wyżej, jeżeli nie doszło jeszcze do uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku (zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia) notariusz będzie odbierał od osoby, która chce ustanowić zarządcę sukcesyjnego, oświadczenie o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi oraz znanych testamentach spadkodawcy lub braku takich testamentów. Jasno wynika więc, że takie dokumenty do ustanowienia zarządcy nie są potrzebne, jednakże tak czy inaczej spadkobiercy, którzy chcą powołać zarządcę sukcesyjnego muszą stanowić 85/100 udziałów spadku, w związku z czym, muszą ustalić swój udział w spadku. Ustawa wskazuje, iż jeżeli nie zostało wydane prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, nie został zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ani nie zostało wydane europejskie poświadczenie spadkowe, wielkość udziałów w przedsiębiorstwie w spadku ustala się przy uwzględnieniu wszystkich znanych osobie powołującej zarządcę sukcesyjnego osób, którym w chwili powołania zarządcy sukcesyjnego przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku.

Zgodnie z zasadami wynikającymi z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Jednakże powołanie zarządcy sukcesyjnego albo wyrażenie zgody na powołanie zarządcy sukcesyjnego przez przedstawiciela ustawowego osoby, która nie ma zdolności do czynności prawnych albo której zdolność do czynności prawnych jest ograniczona, nie wymaga zezwolenia sądu opiekuńczego.

Osoby uprawnione na ustanowienie zarządcy tymczasowego mają 2 miesiące od chwili śmierci przedsiębiorcy. Jeżeli jednak akt zgonu przedsiębiorcy nie zawiera daty zgonu albo chwila śmierci przedsiębiorcy została oznaczona w postanowieniu stwierdzającym zgon, termin ten biegnie od dnia znalezienia zwłok przedsiębiorcy albo uprawomocnienia się postanowienia stwierdzającego zgon.

Mam nadzieję, że wiesz już w jaki sposób możliwe jest powołanie zarządcy sukcesyjnego. Jak widać, czynność ta jest o wiele prostsza, kiedy dokonuje jej przedsiębiorca jeszcze za życia. Także nie zwlekaj, osobiście powołam zarządcę dla swojej działalności od razu po dniu 25 listopada, kiedy to ustawa wejdzie w życie i oczywiście postaram się napisać, jak urzędy gminy są zaznajomione z tematem:)